Rozpoczęcie szkoły to wielkie wydarzenie nie tylko dla dziecka, ale także dla całej rodziny. W Niemczech ten dzień jest szczególnie mocno celebrowany. Nieodłącznym elementem, a jednocześnie symbolem pierwszego dnia szkoły jest Schultüte. Tradycja ta była mi do niedawna zupełnie obca. Poznałam ją dopiero po przeprowadzce do Niemiec. Znalazłam jednak informacje, że w niektórych regionach Polski (Górny Śląsk, Wielkopolska) dzieci także dostają Schultüte. W Polsce nazywa się je „tytami”.

Jak wygląda Schultüte?

Schultüte to duża, stożkowa paczka z kolorowego papieru lub tektury, zwykle ozdobiona motywami szkolnymi, postaciami z kreskówek lub ulubionymi bohaterami dzieci. Można ją wykonać samodzielnie, kupić gotową, lub kupić zestaw do samodzielnego wykonania w domu. W naszym przedszkolu mieliśmy możliwość zamówienia takiego zestawu, z którego robiliśmy wspólnie z innymi rodzicami Schultüte dla naszych dzieci.

Skąd pochodzi ta tradycja?

Historia Schultüte sięga początku XIX wieku, a tradycja wręczania ich dzieciom z okazji rozpoczęcia szkoły, rozprzestrzeniła się głównie w środkowych Niemczech, Turyngii i Saksonii, a stamtąd dotarła na pozostały obszar kraju. Z biegiem czasu zwyczaj ten rozprzestrzenił się również na Austrię i niemieckojęzyczną Szwajcarię. Pierwsze pisemne wzmianki o Schultüte pojawiły się w 1801 roku w Lesie Turyńskim, następnie w Jenie w 1817 roku i w Dreźnie w 1820 roku. Początkowo nazywana była Zuckertüte i tak też jest obecnie nazywana w niektórych regionach Niemczech.

Jest kilka teorii próbujących wyjaśnić, skąd wziął się ten zwyczaj. Jedna z nich mówi, że ma związek z książką „Zuckertütenbuch für Kinder, die zum ersten Mal in die Schule gehen” autorstwa Moritza Hegera. W książce tej czytamy, że nauczyciel zrywa cukrowe rożki z drzewa dla dobrych uczniów. W 1920 r. ukazała się kolejna książka „Der Zuckertütenbaum” autorstwa A. Sixtusa, w której możemy przeczytać legendę o drzewie z cukrowymi rożkami. Nie jest to jednak do końca pewne, ponieważ inna teoria mówi, że może to być tradycja żydowska, związana ze słodkimi ciasteczkami alfabetycznymi, które mają przypominać Psalm 119. Inni doszukują się nawiązań do europejskiej fascynacji antykiem. Badacze za pierwowzór biorą róg obfitości kozy Amaltei. Wg mitologii mały Zeus pobłogosławił ułamany róg zwierzęcia, dzięki czemu napełniał się wszystkim, czym zapragnął jego właściciel.

Co zapakować do Schultüte?

Tradycyjnie Schultüte jest wypełniona prezentami, słodyczami i niespodziankami. Mogą to być przybory szkolne, zabawki, gry, książki, maskotki, kredki, długopisy i wiele innych drobnych upominków. Oczywiście nie może w niej zabraknąć też smakołyków i słodkości.

Chodzi o to, aby do rożka włożyć to, co sprawi dziecku radość i pozwoli zapamiętać tę wyjątkową chwilę. Pierwszy dzień w szkole to swego rodzaju inicjacja, początek czegoś nowego. Koniec beztroskiego dzieciństwa pełnego zabawy i początek szkolnych obowiązków.

Warto jednak pamiętać, że dziecko samodzielnie będzie musiało unieść i przez dłuższy czas utrzymać w rękach swoją Schultüte, dlatego nie należy przesadzać z ilością zapakowany do niej rzeczy, a przede wszystkim z ich ciężarem.

Kiedy dziecko dostaje Schultüte?

Schultüte jest zwykle wręczana dziecku w dniu rozpoczęcia szkoły. Niektórzy rodzice chcą zrobić dziecku niespodziankę i nie pokazują jej wcześniej. Często wręczenie odbywa się podczas uroczystej ceremonii w szkole, w której uczestniczą rodzice, rodzeństwo, dziadkowie i nauczyciele. Dziecko trzyma Schultüte, a rodzice mogą robić zdjęcia, a następnie dziecko otwiera paczkę i odkrywa prezenty wewnątrz.

Schultüte symbolizuje radość, entuzjazm i rozpoczęcie nowego etapu w życiu dziecka. Ma na celu uczynienie pierwszego dnia szkoły jeszcze bardziej wyjątkowym i zapewnienie dziecku poczucia wsparcia i radości w tym ważnym momencie.

Sylwia Golian