Pięć milionów emerytów w Niemczech musi płacić podatki i składać zeznania podatkowe: Kogo to dotyczy, na jakich wydatkach można najwięcej zaoszczędzić.

• Kto musi złożyć zeznanie podatkowe?

Emeryci i renciści muszą złożyć zeznanie podatkowe za poprzedni rok, jeśli ich dochód do opodatkowania przekraczał podstawową kwotę wolną od podatku (Grundfreibetrag) w wysokości 9.168 euro (małżeństwa: 18.336 euro). Emerytura ustawowa nie jest jednak liczona w całości, ponieważ nadal potrącany jest dodatek emerytalny (patrz punkt 2).

• Która część emerytury pozostaje wolna od podatku?

Każdy rocznik emerytów ma kwotę emerytury, która nie podlega opodatkowaniu. Jeśli np. w 2019 r. otrzymają Państwo pierwszą regularną emeryturę, będą Państwo musieli zapłacić podatek tylko od 78 procent ustawowej emerytury brutto. 22 procent pozostaje nieopodatkowane. Po obliczeniu, kwota wolna od podatku jest corocznie odliczana od emerytury brutto w niezmienionej wysokości.

• Które emerytury są zwolnione z podatku, a które nie?

Niektóre emerytury i renty nie podlegają opodatkowaniu, np. emerytury i renty z ustawowego ubezpieczenia  wypadkowego  (Rente  aus  der  gesetzlichen  Unfallversicherung),  renty wojenne i renty dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, renty z tytułu bólu i cierpienia (Schmerzensgeldrenten) lub podstawowe  wsparcie dochodu w podeszłym wieku (Grundsicherung im Alter) i w przypadku ograniczonej zdolności do zarobkowania. Emerytury zakładowe, Rürup lub Riester podlegają jednak opodatkowaniu.

• Kwota, od której należy zapłacić podatek

Obowiązek złożenia zeznania podatkowego nie oznacza automatycznie, że należy zapłacić podatek. Przykład: Osoby, które w 2019 roku przeszły na regularną emeryturę, otrzymywały do 1176 euro miesięcznie i nie miały innych dochodów, nie muszą płacić podatków. Poniższa tabela przedstawia wartości dla poszczególnych roczników emerytów. Jednak osoby, które mają wyższą emeryturę, mogą odliczyć wiele kosztów i zmniejszyć obciążenie podatkowe.

• Oszczędzanie podatków: Odliczenie pomocy domowej

Wydatki na pomoc domową, opiekuna lub rzemieślnika również dają emerytom i rencistom korzyści podatkowe. Urząd skarbowy uznaje 20 procent od sumy do 20.000 euro za usługi pomocy domowej świadczone przez firmy. Kolejne 20 procent do kwoty 2550 euro dla pomocników, którzy pracują dla emeryta na bazie Minijob do 450 euro miesięcznie. Ponadto 20 procent (do 6000 euro) dla rzemieślników w ramach remontów lub prac konserwacyjnych. Odliczeniu podlegają jednak tylko koszty płacy i podróży. Lokatorzy wykazują odpowiednie wydatki na podstawie zestawienia kosztów eksploatacji (Nebenkostenabrechnung).

• Odliczenie ryczałtu dla inwalidów

Wielu seniorów jest osłabionych przez chorobę lub niepełnosprawność. Powinni oni wystąpić do Versorgungsamt o ustalenie stopnia niepełnosprawności (GdB – Grad der Behinderung). Jeśli decyzja będzie pozytywna, mogą oni ubiegać się o nieopodatkowane ryczałty dla osób niepełnosprawnych (Behindertenpauschbetrag) w wysokości od 310 do 3700 euro.

• Fiskus a wydatki na leczenie

Dopłaty do niezbędnego aparatu słuchowego, okularów lub leków na receptę sumują się w ciągu roku. Wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu po odliczeniu dopuszczalnego obciążenia (zumutbar Belastung).

• Pełne wykorzystanie kwoty ulgi z tytułu wieku

Emeryci i renciści osiągający dochody z wynajmu, majątku trwałego lub z działalności na własny rachunek mogą skorzystać z przysługującej im kwoty ulgi z tytułu wieku (Altersentlastungsbetrag). Przykład: Osoby, które w 2018 roku obchodziły swoje 64 urodziny, mogą ubiegać się o kwotę ulgi w wysokości 17,6 procent dochodu na rok 2019, maksymalnie do 836 euro rocznie. Osoby, które już we wcześniejszych latach ukończyły 64 lata, otrzymają jeszcze wyższe kwoty zwolnione z opodatkowania.

• Załącznik KAP

Dochody kapitałowe (odsetki, dywidendy, zyski cenowe) powyżej zwolnionej z podatku kwoty ryczałtowej dla oszczędzających (Sparerpauschbetrag) w wysokości 801 euro (małżeństwa: 1602 euro) są opodatkowane stawką 25 procent. Emeryci i renciści powinni wtedy zawsze zaznaczyć w „Anlage KAP” opcję „Günstigerprüfung” (korzystniejsze opodatkowanie). W ten sposób urząd skarbowy uwzględnia kwotę ulgi z tytułu wieku i automatycznie sprawdza, czy stawka podatku od osób fizycznych jest korzystniejsza niż zapłacony już 25-procentowy podatek u źródła. Różnica jest zwracana.

• Koszty domu opieki

Emeryci i renciści mogą koszty pobytu w domu opieki podać jako nadzwyczajne obciążenie dla celów podatkowych. Rada: Jeśli jedno z małżonków musi zamieszkać w domu opieki, a drugie mieszka dalej w dotychczasowym wspólnym mieszkaniu czy domu, to urząd skarbowy nie może pomniejszyć kosztów mieszkania podlegających odliczeniu o normalne oszczędności gospodarstwa domowego (Haushaltsersparnis) w wysokości 9168 euro.

• Renta wdowia (rodzinna)

Po śmierci współmałżonka wszyscy podatnicy w kolejnym roku nadal otrzymują korzystniejszą taryfę podziału (Splittingtarif). Plus: Nieopodatkowana część emerytury zmarłego partnera musi zostać przeniesiona na emeryturę wdowią.

• Pomoc przy składaniu zeznania podatkowego

Wiele przepisów podatkowych jest skomplikowanych. Pomoc można uzyskać na przykład w lokalnych stowarzyszeniach pomocy w zakresie podatku dochodowego (Lohnsteuerhilfevereine). A jeśli na decyzji podatkowej widnieje kwota zero euro, możesz zażądać od urzędu skarbowego potwierdzenia, że nie będziesz musiał składać zeznania podatkowego za kolejne lata. Jest to ważne tak długo, jak długo okoliczności nie ulegną znaczącej zmianie. Pięć milionów emerytów musi płacić podatki i składać zeznania podatkowe: Kogo to dotyczy, na jakich wydatkach można najwięcej zaoszczędzić.

• Kto musi złożyć zeznanie podatkowe?

Emeryci i renciści muszą złożyć zeznanie podatkowe za poprzedni rok, jeśli ich dochód do opodatkowania przekraczał podstawową kwotę wolną od podatku (Grundfreibetrag) w wysokości 9.168 euro (małżeństwa: 18.336 euro). Emerytura ustawowa nie jest jednak liczona w całości, ponieważ nadal potrącany jest dodatek emerytalny (patrz punkt 2).

• Która część emerytury pozostaje wolna od podatku?

Każdy rocznik emerytów ma kwotę emerytury, która nie podlega opodatkowaniu. Jeśli np. w 2019 r. otrzymają Państwo pierwszą regularną emeryturę, będą Państwo musieli zapłacić podatek tylko od 78 procent ustawowej emerytury brutto. 22 procent pozostaje nieopodatkowane. Po obliczeniu, kwota wolna od podatku jest corocznie odliczana od emerytury brutto w niezmienionej wysokości.

• Które emerytury są zwolnione z podatku, a które nie?

Niektóre emerytury i renty nie podlegają opodatkowaniu, np. emerytury i renty z ustawowego ubezpieczenia  wypadkowego  (Rente  aus  der  gesetzlichen  Unfallversicherung),  renty wojenne i renty dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, renty z tytułu bólu i cierpienia (Schmerzensgeldrenten) lub podstawowe  wsparcie dochodu w podeszłym wieku (Grundsicherung im Alter) i w przypadku ograniczonej zdolności do zarobkowania. Emerytury zakładowe, Rürup lub Riester podlegają jednak opodatkowaniu.

• Kwota, od której należy zapłacić podatek

Obowiązek złożenia zeznania podatkowego nie oznacza automatycznie, że należy zapłacić podatek. Przykład: Osoby, które w 2019 roku przeszły na regularną emeryturę, otrzymywały do 1176 euro miesięcznie i nie miały innych dochodów, nie muszą płacić podatków. Poniższa tabela przedstawia wartości dla poszczególnych roczników emerytów. Jednak osoby, które mają wyższą emeryturę, mogą odliczyć wiele kosztów i zmniejszyć obciążenie podatkowe.

• Oszczędzanie podatków: Odliczenie pomocy domowej

Wydatki na pomoc domową, opiekuna lub rzemieślnika również dają emerytom i rencistom korzyści podatkowe. Urząd skarbowy uznaje 20 procent od sumy do 20.000 euro za usługi pomocy domowej świadczone przez firmy. Kolejne 20 procent do kwoty 2550 euro dla pomocników, którzy pracują dla emeryta na bazie Minijob do 450 euro miesięcznie. Ponadto 20 procent (do 6000 euro) dla rzemieślników w ramach remontów lub prac konserwacyjnych. Odliczeniu podlegają jednak tylko koszty płacy i podróży. Lokatorzy wykazują odpowiednie wydatki na podstawie zestawienia kosztów eksploatacji (Nebenkostenabrechnung).

• Odliczenie ryczałtu dla inwalidów

Wielu seniorów jest osłabionych przez chorobę lub niepełnosprawność. Powinni oni wystąpić do Versorgungsamt o ustalenie stopnia niepełnosprawności (GdB – Grad der Behinderung). Jeśli decyzja będzie pozytywna, mogą oni ubiegać się o nieopodatkowane ryczałty dla osób niepełnosprawnych (Behindertenpauschbetrag) w wysokości od 310 do 3700 euro.

• Fiskus a wydatki na leczenie

Dopłaty do niezbędnego aparatu słuchowego, okularów lub leków na receptę sumują się w ciągu roku. Wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu po odliczeniu dopuszczalnego obciążenia (zumutbar Belastung).

• Pełne wykorzystanie kwoty ulgi z tytułu wieku

Emeryci i renciści osiągający dochody z wynajmu, majątku trwałego lub z działalności na własny rachunek mogą skorzystać z przysługującej im kwoty ulgi z tytułu wieku (Altersentlastungsbetrag). Przykład: Osoby, które w 2018 roku obchodziły swoje 64 urodziny, mogą ubiegać się o kwotę ulgi w wysokości 17,6 procent dochodu na rok 2019, maksymalnie do 836 euro rocznie. Osoby, które już we wcześniejszych latach ukończyły 64 lata, otrzymają jeszcze wyższe kwoty zwolnione z opodatkowania.

• Załącznik KAP

Dochody kapitałowe (odsetki, dywidendy, zyski cenowe) powyżej zwolnionej z podatku kwoty ryczałtowej dla oszczędzających (Sparerpauschbetrag) w wysokości 801 euro (małżeństwa: 1602 euro) są opodatkowane stawką 25 procent. Emeryci i renciści powinni wtedy zawsze zaznaczyć w „Anlage KAP” opcję „Günstigerprüfung” (korzystniejsze opodatkowanie). W ten sposób urząd skarbowy uwzględnia kwotę ulgi z tytułu wieku i automatycznie sprawdza, czy stawka podatku od osób fizycznych jest korzystniejsza niż zapłacony już 25-procentowy podatek u źródła. Różnica jest zwracana.

• Koszty domu opieki

Emeryci i renciści mogą koszty pobytu w domu opieki podać jako nadzwyczajne obciążenie dla celów podatkowych. Rada: Jeśli jedno z małżonków musi zamieszkać w domu opieki, a drugie mieszka dalej w dotychczasowym wspólnym mieszkaniu czy domu, to urząd skarbowy nie może pomniejszyć kosztów mieszkania podlegających odliczeniu o normalne oszczędności gospodarstwa domowego (Haushaltsersparnis) w wysokości 9168 euro.

• Renta wdowia (rodzinna)

Po śmierci współmałżonka wszyscy podatnicy w kolejnym roku nadal otrzymują korzystniejszą taryfę podziału (Splittingtarif). Plus: Nieopodatkowana część emerytury zmarłego partnera musi zostać przeniesiona na emeryturę wdowią.

• Pomoc przy składaniu zeznania podatkowego

Wiele przepisów podatkowych jest skomplikowanych. Pomoc można uzyskać na przykład w lokalnych stowarzyszeniach pomocy w zakresie podatku dochodowego (Lohnsteuerhilfevereine). A jeśli na decyzji podatkowej widnieje kwota zero euro, możesz zażądać od urzędu skarbowego potwierdzenia, że nie będziesz musiał składać zeznania podatkowego za kolejne lata. Jest to ważne tak długo, jak długo okoliczności nie ulegną znaczącej zmianie.