Dzieci w Niemczech podobnie jak w Polsce przed rozpoczęciem szkoły podstawowej, poddawane są badaniom kontrolnym. W Polsce nazywane są one „bilansem sześciolatka”. W Niemczech to „Einschulungsuntersuchung”. Badania określają gotowość szkolną dziecka, za pomocą medycznej diagnostyki rozwoju. Na ich podstawie lekarz stwierdza, czy dziecko jest gotowe, aby rozpocząć naukę w szkole i czy w jakiejś dziedzinie wymaga specjalnego wsparcia. Ma to na celu zapewnienie dziecku szansy na dobry start w szkole i odpowiedni rozwój.

Czy bilans sześciolatka jest w Niemczech obowiązkowy?

Bilans sześciolatka jest przewidziany we wszystkich landach w prawie szkolnym i dlatego jest obowiązkowy. Jednak w zależności od kraju związkowego przepisy i dokładna procedura są różne. Wszędzie badanie jest bezpłatne.

Kiedy i gdzie odbywa się bilans sześciolatka?

Po zapisaniu dziecka do szkoły rodzice dostają zwykle listownie informację o terminie i miejscu, w którym odbędą się badania. W odróżnieniu od wcześniejszych corocznych badań kontrolnych te mają miejsce nie u pediatry, a w sanepidzie – „Gesundsheitsamt”, albo w szkole.

Jakie dokumenty należy ze sobą zabrać?

W piśmie, które otrzymują rodzice, wymienione są potrzebne dokumenty, które należy ze sobą zabrać. Zwykle wymagane są: żółta książeczka profilaktyczna, karta szczepień i przesłany wcześniej kwestionariusz.

Jak wygląda bilans sześciolatka?

Przebieg takich badań nie jest ujednolicony dla całego kraju. W zależności od kraju związkowego, powiatu lub miasta rodzice i dzieci mogą mieć różne zadania. Jednak wymagania wstępne i umiejętności, są podobne. Sprawdzany jest rozwój fizyczny i psychologiczny dziecka.

Wykonuje się również badania wzroku i słuchu. Sprawdzana jest waga i wzrost. Oprócz konkretnych zdolności intelektualnych obserwowane są również takie obszary, jak koncentracja i umiejętności komunikacyjne. 

Wśród zadań jakie ma wykonać dziecko, mogą być np.:

• Policz do dziesięciu,
• Napisz swoje imię,
• Narysuj obrazek na podstawie szablonu,
• Rozpoznaj różnice w obrazkach,
• Nazwij kolory i kształty,
• Idź do tyłu,
• Skacz na jednej nodze,
• Idź po linii prostej,
• Przeskocz z jednej nogi na drugą.

Czy należy się stresować przed badaniami?

Zdecydowanie nie należy się obawiać badań i niepotrzebnie martwić. Ich przebieg jest bardzo podobny do bilansów, przez które, co roku, przechodzą dzieci u pediatry. Odbywają się one w przyjaznej atmosferze a przeprowadzający je lekarz i personel mają duże doświadczenie w pracy z dziećmi. Nie warto nakładać niepotrzebnego stresu i presji na dziecko. Ważne jest, aby przygotować dziecko na to, co może je spotkać, ale nie budować niepotrzebnego napięcia. W trakcie badań rodzice mogą być z dzieckiem. Czasem mogą być jednak poproszeni o czekanie przed drzwiami, ponieważ ich obecność utrudnia sytuację testową.

Czy dziecko może nie przejść pozytywnie bilansu sześciolatka?

Taka sytuacja może mieć oczywiście miejsce. Natomiast zwykle już wcześniej rodzice otrzymują sygnały z przedszkola albo od pediatry, że dziecko nie jest gotowe na rozpoczęcie szkoły, albo wymaga specjalnego wsparcie.

W takiej sytuacji lekarz przeprowadzający badanie wyjaśni, dlaczego dziecko nie jest jeszcze gotowe do pójścia do szkoły. Poinformuje też rodziców o dalszych działaniach i doradzi, jak można wesprzeć dziecko w dalszym rozwoju.

„Einschulungsuntersuchung” to jeden z etapów, przez który musi przejść dziecko przed rozpoczęciem szkoły. Warto traktować te badania jako element wsparcia dla dziecka i rodziców, a nie jako egzamin. Czasem badania te mogą pomóc rodzicom w podjęciu decyzji, czy dziecko wysłać już do szkoły, czy pozostawić jeszcze rok w przedszkolu. Dotyczy to głównie dzieci najmłodszych w danym roczniku. Pamiętajmy, że różnica wieku pomiędzy niektórymi dziećmi, które mogą iść już do szkoły, to prawie rok. To bardzo długi czas, biorąc pod uwagę szybkość rozwoju dzieci w tym wieku.

Sylwia Golian