Mieszkasz w Niemczech i myślisz o wysłaniu dziecka do przedszkola, a może właśnie rozpoczynacie przygodę z tą placówką? Dla każdego z nas, na początku, to wielka niewiadoma. Nie wiemy jak znaleźć przedszkole, jak zapisać tam dziecko. Często mamy problem ze znalezieniem wolnego miejsca, a dodatkowo zderzamy się z innym systemem, niż ten, który znamy z Polski.

Nasza przygoda z niemieckim przedszkolem trwa już trzy lata. Niedawno rozpoczęliśmy nowy rok przedszkolny. Dla starszego syna jest to już ostatni rok w tej placówce, dla młodszego drugi rok przedszkolnego życia.

Ze względu na przeprowadzkę, zmieniliśmy raz przedszkole. W związku z tym mamy doświadczenie z dwoma placówkami. W obu przypadkach organizacja i system działania są bardzo podobne.

Chciałabym wprowadzić Cię w tematykę przedszkoli w Niemczech i chociaż trochę rozwiać Twoje obawy i pomóc się odnaleźć w nowym systemie.

Jak znaleźć przedszkole?

W Niemczech przedszkola prowadzone są przez: placówki miejskie, przyparafialne, prywatne – założone przez rodziców lub działające w ramach stowarzyszeń. Wykaz przedszkoli w waszej okolicy, jeśli mieszkacie w NRW, możecie znaleźć na poniższej stronie: https://www.kita.nrw.de/kinder-betreuen/kita-finder

https://www.kita.nrw.de/kinder-betreuen/kita-finder

W zależności od gminy do przedszkola można zapisać dziecko bezpośrednio przez konkretną placówkę, albo przez specjalny portal, w którym należy zaznaczyć wybrane dla siebie przedszkole/a. Czasami można podać więcej preferencji, wtedy też są większe szanse na otrzymanie miejsca w placówce.

W niektórych gminach bardzo trudno znaleźć wolne miejsce. Kiedy zależy nam na tym, aby dziecko stosunkowo wcześnie zaczęło uczęszczać do przedszkola, dobrze zainteresować się tym tematem i zgłosić je niedługo po urodzeniu. Wtedy szanse na przyznanie mu miejsca są większe.

W jakim wieku dziecko może iść do przedszkola?

Wiek przyjmowanych dzieci zależy od placówki. Część przedszkoli przyjmuje dzieci już kilkumiesięczne. Jednak nie wszystkie. Dlatego należy wcześniej uzyskać informacje, w jakim wieku wybrana przez nas placówka przyjmuje dzieci.

Z doświadczenia wiem, że często łatwiej znaleźć miejsce w młodszej grupie, niż w starszej. Placówki chętniej przyjmuję te dzieci, wiedząc, że będą tam uczęszczały przez kilka kolejnych lat. Nie jest to jednak regułą i warto dopytywać w konkretnych placówkach.

Do przedszkola uczęszczają dzieci do szóstego roku życia, przy czym ostatni rok jest odpowiednikiem polskiej zerówki. Dzieci w tym wieku nazywane są „Schulkids”. Ostatni rok w przedszkolu jest czasem powolnego przygotowania do rozpoczęcia szkoły. Dzieci realizują w tym czasie różne projekty, uczestniczą w wycieczkach, odwiedzają różne ciekawe miejsca w okolicy, a także mają kontakt ze szkołą podstawową.

Warto zwrócić uwagę, że w Niemczech grupy przedszkolne nie są dzielone według wieku dziecka. W związku z tym w jednej grupie przebywają dzieci w różnym wieku. W praktyce wygląda to tak, że dziecko rozpoczyna i kończy przedszkole zwykle w tej samej grupie, chyba że rozpoczyna je bardzo wcześnie, to na początku trafia do grupy dzieci najmłodszych. Najczęściej jednak w grupach są dzieci od 2 do 6 lat. Na początku może to mocno dziwić, bo jesteśmy przyzwyczajeni, że w Polsce w jednej grupie są zwykle dzieci w jednym wieku. Tutaj dziecko dorasta w tej samej grupie. Najpierw jest jednym z najmłodszych dzieci, a potem staje się starszakiem. Następuje rotacja. Najstarsze dzieci odchodzą do szkoły, a na ich miejsce przychodzą młodsze.

To rozwiązanie sprawdza się nie tylko na co dzień, kiedy młodsze dzieci uczą się, podpatrując starsze, a starsze uczą się opiekować młodszymi, ale też w okresie adaptacyjnym.

Jak przebiega okres adaptacji w przedszkolu?

Adaptacja dziecka w przedszkolu odbywa się najczęściej według tak zwanego modelu berlińskiego. Polega on na bardzo powolnym i stopniowym przyzwyczajeniu dziecka do nowego miejsca, oswojeniu się z nowymi osobami i rozdzieleniem z rodzicami.

Przebiega w czterech fazach: faza podstawowa, próba separacji, faza stabilizacji i faza końcowa. O tym, jak przebiegają, poszczególne fazy napiszę dokładnie w kolejnym artykule.

Z moich doświadczeń, jak również rozmów z innymi mamami i obserwacji dzieci, mogę powiedzieć, że ten sposób adaptacji dziecka bardzo się sprawdza. Zarówno dziecko, jak i rodzice i opiekunowie mają czas na oswojenie się z nową sytuacją, poznanie i zdobycie zaufania. Unika się przerażających scen zabierania dziecka od rodziców na siłę, płaczu, niekończących się rozstań. Wszystko przebiega harmonijnie i spokojnie. Przez ten okres dziecko ma zwykle do dyspozycji jednego opiekuna, który się z nim bawi. Dzięki temu, że w grupie są starsze dzieci, te nowo przybyłe widzą, jak one się już bawią i dzięki temu same są spokojniejsze.

Jak wygląda dzień w niemieckim przedszkolu?

Dzieci zwykle odprowadzane są między godziną 7.00 a 9.00. W tym czasie mają czas na zabawę i śniadanie, które przynoszą ze sobą. Kiedy wszystkie dzieci już dotrą, odbywa się tzw. Morgenkreis, podczas którego opiekunowie planują dzień z dziećmi. Czasem poruszane są też bieżące sprawy. Jest to też czas na wspólne śpiewanie piosenek.

Kolejnym punktem dnia jest spacer lub zabawa na placu zabaw. Jeśli pogoda na to nie pozwala, dzieci zostają w przedszkolu i mają czas na zabawę.

Po zabawie jest czas na obiad. Dzieci wspólnie siadają do posiłku. Jednak w żaden sposób nie są zmuszane do jedzenia. Jeśli mają ochotę, to mogą jeść, jeśli nie, nie muszą. Jednak powinny razem z wszystkimi usiąść do stołu.

Po obiedzie młodsze dzieci maja czas na drzemkę a starsza na zabawę. Część dzieci jest już w porze obiadowej odbierana. Pozostałe mają czas na dalszą zabawę. Jeśli pogoda tylko pozwala, przebywają w tym czasie na placu zabaw. Dzieci pozostające dłużej w przedszkolu mają jeszcze jeden posiłek po południu. Zwykle są to owoce i warzywa.

To na co mocno zwróciłam uwagę na początku naszej przedszkolnej drogi, to organizacja zabawy. W Polsce opiekunowie są zwykle animatorami, organizują dzieciom zabawę, śpiewają z dziećmi piosenki, uczą się wierszyków, wyklejają, tańczą itp. Dzieci bawią się przez długi czas w grupie. Tutaj wygląda to zupełnie inaczej. Przez większość czasu dzieci same organizują sobie zabawę. Mają do dyspozycji różne zabawki, przybory do prac plastycznych, gry, klocki, salę do ćwiczeń itp. Opiekunowie są odpowiedzialni za ich bezpieczeństwo i służą w razie potrzeby pomocą.

Muszę przyznać, że na początku wydało mi się to bardzo dziwne, bo miałam inne doświadczenia z polskiego przedszkola. Z czasem przyzwyczaiłam się do tego i widzę zarówno plusy jak i minusy takiego rozwiązania.

Przygoda z przedszkolem rozpoczyna w życiu naszego dziecka ważny etap rozwoju. Mieszkając w Niemczech, stykamy się z nowym systemem edukacji, który musimy skonfrontować ze swoimi doświadczeniami i przyzwyczajeniami. Pewnie nie raz będziemy zdziwieni i zaskoczeni. Raz pozytywnie, a raz negatywnie. Warto więc wybrać placówkę świadomie, ale też znać działający system i organizację pracy. Kiedy my będziemy pewniejsi i spokojniejsi, także nasze dzieci przejdą przez ten etap łagodniej.

Niemieckie przedszkola podobnie jak i polskie mają swoje plusy i minusy. Jedne rozwiązania są lepsze inne gorsze. Warto jednak pamiętać, że wartością nadrzędną powinno być dobro naszego dziecka i jego samopoczucie, a drogi do tego są różne. Nie zawsze tylko te przez nas znane i doświadczone.

Sylwia Golian

@sylwiagolian_