Swobodny przepływ pracowników to jedna z podstawowych zasad Traktatu – została ujęta w art. 45 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Szczegółowe przepisy w tej dziedzinie zawarte są natomiast w osobnych aktach prawnych UE (tzw. prawodawstwie wtórnym) oraz wypływają z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości. Obywatele UE mają prawo:
- poszukiwać pracy w innym państwie członkowskim UE
- podejmować w takim kraju pracę bez konieczności ubiegania się o pozwolenie na pracę
- zamieszkiwać w tym kraju ze względów zawodowych
- pozostać tam nawet po wygaśnięciu umowy o pracę
- być traktowani na równi z obywatelami danego kraju w zakresie zatrudnienia, warunków pracy i innych przywilejów socjalnych i podatkowych.