Dlaczego niektóre dzieci zaczynają mówić szybciej w nowym języku, a inne potrzebują więcej czasu? Dlaczego są dzieci, które mówią mimo błędów, podczas gdy inne odmawiają używania drugiego języka? Dotyczy to zarówno języków mniejszościowych (języków rodziców), jak i nowo poznanych języków obcych. Różnice w zachowaniach językowych wynikają w dużej mierze z osobowości dziecka (lub dorosłego). W jaki sposób osobowość determinuje posługiwanie się drugim językiem? Oto elementy odpowiedzi.

Osobowość ekspresywna

Językoznawcy wyróżniają dwa różne podejścia związane z używaniem drugiego języka. Osoby ekspresywne, lubiące komunikować się, na ogół potrzebują mniej czasu, zanim zaczną porozumiewać się w nowym języku. Przywiązując małe znaczenie do formy (poprawności gramatycznej…), skupiają się na treści, czyli na tym, co pragną przekazać w swojej wypowiedzi. Traktują język jako środek do komunikowania się, a błędy są dla nich drugorzędne. Takie osoby mówią wcześniej w nowym języku i szybko robią postępy.

Podejście analityczne

Drugie podejście w związku z zachowaniem językowym to podejście analityczne. Charakteryzują się nim osoby bardziej zamknięte w sobie, introwertyczne, które często okazują się perfekcjonistami. Oznacza to, że starają się unikać błędów i przywiązują dużą wagę do formy wypowiedzi. W praktyce przejawia się to tym, że dużo obserwują i słuchają, zanim zaczną używać drugiego języka. Przełamanie się do mówienia zajmuje im więcej czasu. Skupiają się bardziej na temacie niż na osobie, posiadają bogate słownictwo, które pozwala im dokładnie przedstawić myśli.

Kwestia osobowości w praktyce

Oczywiście są to jedynie modele osobowości. Bardzo często zachowanie językowe okazuje się mieszane albo zależy od sytuacji czy rozmówcy. Jednak zrozumienie wpływu osobowości na używanie (lub nie) języka polskiego przez dziecko pozwala rodzicowi na dostosowanie własnej strategii i uzyskanie oczekiwanych rezultatów. Regularnie obserwuję to wśród rodziców wielojęzycznych dzieci, z którymi pracuję na co dzień. Inaczej bowiem rozwija się język mniejszościowy (rodzica) u dzieci introwertycznych i ekstrawertycznych. Warto o tym pamiętać.

Anna Jachim

Coach dwujęzycznego i dwukulturowego wychowania

Autorka bloga: https://bilingual-kid.com

Wsparcie dla rodziców (poprzedzone bezpłatną rozmową online): https://bilingual-kid.com/program-wsparcia-dla-dwujezycznych-rodzin/