Dlaczego dzieci potrzebują języka ojczystego swoich rodziców?

Rzadko zastanawiamy się nad znaczeniem języka ojczystego, kiedy mieszkamy w kraju, w którym się wychowaliśmy. Przekazujemy go dzieciom w sposób naturalny, a one naturalnie zaczynają władać nim w odpowiednim dla siebie momencie. Sytuacja przedstawia się inaczej, kiedy mieszkamy za granicą i dzieci, od najmłodszych lat, mają kontakt z dwoma, a nawet trzema czy czterema językami. Rodzic okazuje się często jedyną osobą, która przekazuje dziecku swój ojczysty język. Wielu rodziców podejmuje się tego zadania, inni, z różnych osobistych powodów, wolą skupić się na języku kraju, w którym mieszkają.

Bez względu na decyzję rodzica (niepodlegającej ocenie), za, na pozór banalną, kwestią ojczystego języka kryją się ważne zagadnienia związane zarówno z rozwojem dziecka jak i z jego relacją z rodzicem.

Biorąc pod uwagę złożoność i zakres tematu, w niniejszym artykule przedstawię główne zagadnienia związane z przekazaniem dziecku ojczystego języka rodzica, które rozwinę w kolejnych tekstach.

Więź rodzica z dzieckiem

Język wpływa na relacje międzyludzkie. Jest to szczególnie odczuwalne w kontekście relacji o silnym zabarwieniu emocjonalnym, takich jak więź dziecka z rodzicem (rodzica z dzieckiem). Większość z nas nie wyraża bowiem swoich uczuć w jednakowy sposób w języku ojczystym i w innych językach, którymi włada. Najczęściej zaangażowanie emocjonalne jest inne, w zależności od poziomu opanowania języka, ale także ze względu na nasze własne przeżycia mające miejsce w danym języku. W niektórych wielojęzycznych rodzinach, w których dzieci używają innego języka niż rodzic, rodzice mają wrażenie, że istnieje między nimi filtr emocjonalny, który utrudnia uczuciową bliskość. 

Tożsamość dziecka

Dziecko potrzebuje poznać swoje korzenie i swoją historię, żeby ukształtować własną tożsamość. Nie tylko poznać je, ale także mieć do nich nieograniczony dostęp. Sama historia rodzinna nie wystarczy, ogromne znaczenie ma również kultura rodziców, która jest częścią jego dziedzictwa. Język umożliwia poznanie jej w wersji oryginalnej, tym bardziej, że większość utworów literackich, filmów, piosenek… nie zostało przetłumaczone na języki obce. Jedynie dzięki znajomości kultury, która ukształtowała rodzica, dziecko może w pełni zrozumieć jego światopogląd i reakcje na zjawiska i otaczający go świat.

Bogactwo kulturowe

Język otwiera drzwi do kultury, z której się wywodzi, a znajomość różnorakich kultur wzbogaca życie emocjonalne i intelektualne dziecka. Im jest ona głębsza, tym więcej wzruszeń, refleksji, interpelacji pojawia się w życiu dziecka (i dorosłego), kształtując tym samym jego osobowość i spojrzenie na świat. Ma to szczególne znaczenie w przypadku kultury rodzica, którą dzięki językowi może on przekazać dziecku. W ten sposób dzieli się z nim także swoją wrażliwością i tożsamością, pogłębiając tym samym więź rodzinną wspomnianą na początku tekstu.

Relacja z dzieckiem, jego tożsamość, bogactwo kultury… i wiele innych korzyści, które przynosi dwujęzyczne / wielojęzyczne wychowanie. Nie wspominając o tym, że zarówno dla dziecka jak i dla rodzica jest to niezwykle wzbogacające doświadczenie, pełne wzruszeń i wspólnych refleksji. Dlatego warto wykorzystać szansę, którą sami (najczęściej) naszej rodzinie podarowaliśmy.   

Anna Jachim

Coach dwujęzycznego i dwukulturowego wychowania

Autorka bloga: https://bilingual-kid.com

Wsparcie dla rodziców (poprzedzone bezpłatną rozmową online): https://bilingual-kid.com/program-wsparcia-dla-dwujezycznych-rodzin/